အေမး အေၿဖ

ေမး။ ။ လူသားတစ္ဦးကို လူသားတစ္ဦးက ဘယ္အခ်ိန္မွာ ညစ္ညမ္းတဲ့စကားေတြနဲ႔ေျပာဆိုနိုင္ပါသလဲ ၊ဆဲဆိုနိုင္ပါသလဲ.။ဘယ္လိုအခ်ိန္မွာခြင့္ျပဳထားပါသလဲ.။
ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိပဲ ဆဲဆိုတယ္ဆိုရင္လည္း ဆဲဆိုျခင္းရဲ႔ အျပစ္ကိုကုရ္အာန္ နဲ႔ဟဒီးစ္က ဘယ္လို ျပဆိုထားလဲဆိုတာကို ကိုေနစိုးေျဖေပးပါလား.။
အျခားဘာသာေတြမွာေတာ့ ဖရုႆ၀ါစာ ဆိုျပီး ကၽြန္ေတာ္ေလ့လာဖူးတယ္.။
အစၥလာမ္က ဘယ္လိုဆိုထားလဲဆိုတာကို အေထာက္အထားလိုခ်င္တာပါ။
ခ်စ္ခင္ေလးစားစြာျဖင့္

ေျဖ။ ။
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
မျပတ္မစဲသနားၾကင္နာ ၫွာတာေတာ္မူထေသာ အနႏၲက႐ုဏာေတာ္ရွင္ ျဖစ္ေတာ္မူထေသာ အလႅာဟ္္အရွင္ျမတ္၏နာမံေတာ္ျဖင့္(အစျပဳပါ၏)။
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
ခ်ီးမြမ္းေထာမနာျခင္း ဟူဟူသမွ်သည္ စၾကာ၀ဠာ အေပါင္းတို႔ကို (မျဖစ္ေပၚမီကစ၍ ျပည့္စံုၿပီးစီးသည့္တိုင္ေအာင္ အဆင့္ဆင့္) ျပဳစု ပ်ိဳးေထာင္ေတာ္မူေသာ အလႅာဟ္္အရွင္ျမတ္ အဖို႔သာတည္း။
والصلاة والسلام على نبينا محمد وعلى آله وصحبه أجمعين
السلام عليكم ورحمة الله وبركاته
၎ျပင္ကြၽႏု္ပ္တို႔၏ နွစ္ဘဝသခင္ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ (ရစူလ္) နဗီတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး မုဟမၼဒ္(ဆြ)၏အေပၚသို႔ လည္းေကာင္းတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ ခ်စ္လွစြာေသာအိမ္သူအိမ္သားမ်ားအားလံုးအေပၚသို႔ လည္းေကာင္းတမန္ေတာ္ႀကီး(ဆြ)ႏွင့္အတူကိုယ္က်ိဳးမဖက္ႀကံႀကံခံစြန္႔စားခဲ့ၾကေသာ ဆြဟာဗာဟ္(ရသြီ)သခင္ႀကီးမ်ားအေပၚသို႔လည္းေကာင္း အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ဘက္မွျငိမ္းခ်မ္းသာယာမွုအေပါင္းက်ေရာက္ပါေစေႀကာင္းနွင္႔
အသင္႔တို႔အားလံုးအေပၚသို႔လည္းက်ေရာက္ပါေစေႀကာင္း
ဦးစြာစလာမ္ေမတၱာျဖင္႔နုတ္ခြန္းဆက္သပါ၏္။
အစၥလာမ္သာသနာေတာ္သည္ လူသားတို႔အား ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ နာမ္ပိုင္းဆိုင္ရာမ်ားကိုျငိမ္းေအးမွုေပးသည္႔ သသနာေတာ္ႀကီးျဖစ္သည္႔အေလ်ာက္ လူ႔အခြင္႔အေရးကိုဆံခ်ည္တစ္ပင္မွ်ပင္ ခ်ိဳးေဖါက္ခြင္႔မျပဳထားသည္႔ သာသနာေတာ္ႀကီးလည္းျဖစ္၏။ လူသားတို႔အား အျပန္အလွန္ ကဲ႔ရဲ႕႐ႈတ္ခ်ျခင္း ၊ ညစ္ညမ္းရိုင္းျပစြာဆဲဆို၊ဆက္ဆံျခင္းမ်ားကိုအေလးအနက္ထားတားျမစ္ထားသည္႔
သာသနာေတာ္ႀကီးျဖစ္၏။ အစၥလာမ္သာသနာေတာ္သည္လူသားမ်ားကိုမဆိုနွင္႔ တိရိစာၦန္မ်ား ကိုပင္ညွင္းပမ္းနွိပ္စက္ျခင္း။ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္မ်ားကို ျဖဳန္းတီးျခင္း။ ေခတ္ကာလအား မေကာင္းေျပာဆိုျခင္းစသည္႔မ်ားကိုပင္ တားျမစ္ပိတ္ပင္ထား၏။
စၾကာ၀ဠာ အေပါင္းတို႔၏ အခြင္႔အေရးမ်ားကို ျပည္႔စံုကုန္လံုေအာင္ေပးထားသည္႔သာသနာေတာ္ႀကီးျဖစ္၏။
လူသားတို႔အား ေလာကီေလာကုတ္နွစ္ဌာနစလံုးအတြက္ေအာင္ျမင္မွုရရွိရန္လမ္းညြန္ေပးတဲ႔ သာသနာေတာ္ႀကီးသာျဖစ္၏။ ႀကီးသူကိုဂုဏ္ေပး ရြယ္တူကိုေလးစား ငယ္သူကိုသနား စသည္႔ စာရိတၱပိုင္းဆိုင္ရာမ်ားကိုလည္း ျပည္႔စံုကုန္လံုေအာင္လမ္းညြန္ေပးခဲ႔၏။

عن ابن مسعود قال : قال رسول الله سباب المسلم فسوق وقتاله كفر ) متفق عليه

အိဗ္နုမစ္အူဒ္(ရသြီ)သခင္ႀကီးမွဆင္႔ဆိုခဲ႔၏။ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မွမိန္႔ေတာ္မူခဲ႔သည္မွာ မြတ္စ္လင္မ္တစ္ဦးအား ကဲ႔ရဲ႕႐ႈတ္ခ်ျခင္း ။ညစ္ညမ္းရိုင္းျပစြာဆဲဆို၊ဆက္ဆံျခင္းသည္ (အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္နွင္႔အလႅာဟ္ရစူလ္၏)အမိန္႔ေတာ္မ်ားကိုဖီလာဆန္႔က်င္္ရာမည္၏။မြတ္စ္လင္မ္တစ္ဦးအား(မေတာ္မတရား)သတ္ျဖတ္ျခင္းသည္ (အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္နွင္႔အလႅာဟ္ရစူလ္)အားေသြဖည္ရာမည္၏။
وأما الفسوق ، وفي الشرع: الخروج عن طاعة الله ورسوله، وهو في عرف الشرع أشد من العصيان.

ေဖၚျပပါ ဟဒီးသ္ေတာ္ပါ (ဖူစူက္)၏အဓိပၸါယ္မွာ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္နွင္႔အလႅာဟ္ရစူလ္၏အမိန္႔ေတာ္မ်ားကိုဖီလာဆန္႔က်င္္ျခင္းျဖစ္၏။ ဤသည္ အမိန္႔မနာခံျခင္းထက္ပို၍ဆိုး၇ြာ၏။ ဗုခါရီ၊မြတ္စ္လင္မ္က်မ္းလာစစ္မွန္ခိုင္မာေသာဟဒီးသ္ေတာ္ျဖစ္၏။ အီမာမ္နဝဝီသခင္ႀကီးမွ အထက္ပါဟဒီးသ္ေတာ္အားမိမိ၏က်မ္း၌အက်ယ္တဝန္းရွင္းလင္းတင္ျပရာတြင္ ဤသို႔ မိန္႔ဆိုခဲ႔၏။ ။
မြတ္စ္လင္မ္တစ္ဦးအား ကဲ႔ရဲ႕႐ႈတ္ခ်ျခင္း ၊ ညစ္ညမ္းရိုင္းျပစြာဆဲဆို၊ဆက္ဆံျခင္းစသည္တို႔ကို သာသနာ႔ပညာရွင္ႀကီးမ်ားမွအကြဲအလြဲမရွိ ဟရမ္အျဖစ္သတ္မွတ္ခဲ႔ႀက၏။
သို႔ဆိုလွ်င္ အထက္ပါဟဒီးသ္ေတာ္အရ မြတ္စ္လင္မ္အခ်င္းခ်င္း ကဲ႔ရဲ႕႐ႈတ္ခ်ျခင္း ၊ညစ္ညမ္းရိုင္းျပစြာဆဲဆို၊ဆက္ဆံျခင္းသည္သာဟရမ္ျဖစ္ပါသေလာ မြတ္စ္လင္မ္မဟုတ္သူမ်ားအား ကဲ႔ရဲ႕႐ႈတ္ခ်ျခင္း ညစ္ညမ္ရိုင္းျပစြာဆဲဆို၊ဆက္ဆံျခင္းျခင္းကို အစၥလာမ္ကခြင္႔ျပဳထားပါသေလာဟုေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္ေန၏။ မည္သည္႔လူသားကိုမဆို ကဲ႔ရဲ႕႐ႈတ္ခ်ျခင္း ၊ညစ္ညမ္းရိုင္းျပစြာဆဲဆို၊ဆက္ဆံျခင္းကို အစၥလာမ္သာသနာေတာ္က ဟရမ္အျဖစ္သတ္မွတ္ထားသည္ကိုက်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္မွအတိအလင္းထုတ္ျပန္ေႀကညာခဲ႔ျပီးျဖစ္၏။

عن عبد الله بن عمرو رضي الله عنهما قال قال رسول الله صلى الله عليه وسلم إن من أكبر الكبائر أن يلعن الرجل والديه قيل يا رسول الله وكيف يلعن الرجل والديه قال يسب الرجل أبا الرجل فيسب أباه ويسب أمه
အဗ္ဒြလႅာဟ္ဗင္အမရ္(ရသြီ)သခင္ႀကီးမွဆင္႔ဆိုခဲ႔၏။တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မွမိန္႔ေတာ္မူခဲ႔သည္မွာ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးမွ မိမိ မိဘနွစ္ပါးကို လအ္နသ္ ပို႔ျခင္းသည္ မုခ် အႀကီးမားဆံုးျပစ္မွုမ်ားအနက္မွျပစ္မွုႀကီးတစ္ခုျဖစ္၏။ ဆြဟာဗာ(ရသြီ)မ်ားမွတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အား ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးမွ မိမိ မိဘနွစ္ပါးကို လအ္နသ္ ပို႔ျခင္းဆိုသည္မွာအဘယ္နည္းဟုေမးေလွ်ာက္ႀကရာ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မွ ပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးမွအျခားပုဂၢိဳလ္တစ္ဦး၏မိဘမ်ားကို ကဲ႔ရဲ႕႐ႈတ္ခ်ျခင္း ၊ဆဲဆိုျခင္း ဆဲဆိုခံရသူမွ ဆဲဆိုသူ၏မိဘနွစ္ပါးကို ကဲ႔ရဲ႕႐ႈတ္ခ်ျခင္း ၊ဆဲဆိုျခင္း(ဤသို႔အျပန္အလွန္မိဘနာမည္ကိုင္၍ ကဲ႔ရဲ႕႐ႈတ္ခ်ျခင္း ၊ဆဲဆိုျခင္းသည္သားသမီးမ်ားမွ)မိဘမ်ားအား လအ္နသ္ပို႔ရာမည္၏ဟုျပန္လည္ေျဖႀကားခဲ႔၏။
ဗုခါရီက်မ္း ဟဒီးသ္အမွတ္ ၅၆၂၈ ။
عن عبد الله بن عمرو ـ رضي الله عنهما ـ عن النبي صلى الله عليه وسلم قال: المسلم من سلم المسلمون من لسانه ويده،
အဗ္ဒြလႅာဟ္ဗင္အမရ္(ရသြီ)သခင္ႀကီးမွဆင္႔ဆိုခဲ႔၏။တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မွမိန္႔ေတာ္မူခဲ႔သည္မွာ
မြတ္စ္လင္မ္ဟူသည္(မိမိညီေနာင္)မြတ္စ္လင္မ္မ်ားအေပၚ ကိုယ္၊နုတ္နွစ္ျဖာျငိမ္းခ်မ္းရ၏။
ဗုခါရီမြစ္လမ္က်မ္းလာ စစ္မွန္ခိုင္လံုေသာဟဒီးသ္ေတာ္ျဖစ္၏။
က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ပါ ဖူစူက္၏ အဓိပၸါယ္ကိုႀကည္႔ပါ။

وَاعْلَمُوا أَنَّ فِيكُمْ رَسُولَ اللَّهِ لَوْ يُطِيعُكُمْ فِي كَثِيرٍ مِنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَيْكُمُ الْإِيمَانَ وَزَيَّنَهُ فِي قُلُوبِكُمْ وَكَرَّهَ إِلَيْكُمُ الْكُفْرَ وَالْفُسُوقَ وَالْعِصْيَانَ أُولَئِكَ هُمُ الرَّاشِدُونَ (7)
၎ျပင္ အသင္တို႔သည္ မိမိတို႔၌ အလႅာဟ္္အရွင္ျမတ္၏ ရစူလ္တမန္ေတာ္ရွိေနေတာ္မူသည္ကို (ေကာင္းစြာ)သိထားၾကေလကုန္။ အကယ္၍ ထိုရစူလ္တမန္ေတာ္ျမတ္သည္မ်ားစြာေသာ အေရးကိစၥတို႔၌ အသင္တို႔၏ ေျပာဆိုခ်က္ကိုလိုက္နာပါလွ်င္ အမွန္ပင္ အသင္တို႔သာလွ်င္ ဒုကၡေတြ႕ၾကမည္သာ။ သို႔ရာတြင္ အလႅာဟ္္အရွင္ျမတ္သည္ အသင္တို႔အား’အီမာန္’ သက္၀င္ယုံၾကည္မႈကို ႏွစ္သက္ျမတ္ႏိုးေစေတာ္မူခဲ့၏။ထို႔ျပင္ ယင္း ‘အီမာန္’ ယုံၾကည္မႈကို အသင္တို႔၏စိတ္ႏွလုံးမ်ားတြင္ ျမတ္ႏိုးေစေတာ္မူခဲ့၏။ လွပတင့္တယ္ေစေတာ္မူခဲ့၏။ထိုမွတစ္ပါး ထိုအရွင္ျမတ္သည္ အသင္တို႔အား ‘ကုဖ္ရ္’ ေသြဖည္မႈကိုလည္းေကာင္း၊ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ျခင္းကို လည္းေကာင္း၊အမိန္႔မနာခံမႈကိုလည္းေကာင္း၊ စက္ဆုပ္ေစေတာ္မူခဲ့၏။ ယင္းကဲ့သို႔ေသာ သူတို႔သည္သာလွ်င္ လမ္းမွန္ကိုရရွိသူမ်ား ျဖစ္ၾကကုန္၏။

وَلَا تَسُبُّوا الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَسُبُّوا اللَّهَ عَدْوًا بِغَيْرِ عِلْمٍ كَذَلِك

َ زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِمْ مَرْجِعُهُمْ فَيُنَبِّئُهُمْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (108)
၎ျပင္ အသင္တို႔သည္ အၾကင္(မွားယြင္းေသာ) ကိုးကြယ္ရာမ်ားကို ကဲ႔ရဲ႕႐ႈတ္ခ်ျခင္း မျပဳၾကလင့္။ ထို(မုရွ္ရစ္က္)မ်ားသည္ အလႅာဟ္္အရွင္ျမတ္အား စြန္႔ပယ္၍ကုိးကြယ္ၾက၏။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ (အသင္တို႔ဤသို႔ျပဳလုပ္ ၾကလွ်င္) ထိုသူမ်ားသည္လည္း အသိတရား မရွိ သျဖင့္စည္းကမ္းက်ဴးလြန္ကာ အလႅာဟ္္အရွင္ျမတ္အား ကဲ႔ရဲ႕႐ႈတ္ခ်ျခင္း ျပဳၾကေပမည္။ ငါအရွင္သည္ ဤနည္းအတိုင္းပင္ အုပ္စုတိုင္း၏အျမင္တြင္ ၎တို႔၏ျပဳမူခ်က္တို႔ကို လွပတင့္တယ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ထားေတာ္မူခဲ႔ေလသည္။ ထုိ႔ေနာက္ ၎တုိ႔အားလံုးသည္မိမိတို႔အား ေမြးျမဴေတာ္မူေသာအရွင္ျမတ္အထံေတာ္သို႔ ျပန္ၾကရမည္။ ထုိအခါ အရွင္ျမတ္သည္ ၎တို႔အား ၎တို႔ျပဳလုပ္ခဲ႔ၾကသည္မ်ားကို ထုတ္ေဖာ္မိန္႔ၾကားေတာ္မူမည္။

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ ۖ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا ۚ أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِيمٌ
49@12
အို-’မုအ္မင္န္’သက္၀င္ယုံၾကည္သူ အေပါင္းတို႔၊အသင္တို႔သည္ မ်ားစြာေသာ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္မ်ားမွ ၾကဥ္ေရွာင္ၾကေလကုန္။ စင္စစ္ဧကန္ အခ်ိဳ႕ေသာထင္ျမင္ယူဆခ်က္မ်ားမွာ အျပစ္ပင္ျဖစ္ေပသည္။ ၎ျပင္ အသင္တုိ႔သည္ (သူတစ္ပါးတို႔၏ ခြၽတ္ယြင္းမႈမ်ားကို) ေထာက္လွမ္းစူးစမ္းျခင္း မျပဳၾကကုန္လင့္။ ထို႔ျပင္ အသင္တို႔အနက္ တစ္ဦးသည္တစ္ဦး၏ေနာက္ကြယ္၌ အတင္းေျပာဆိုျခင္းကိုမျပဳရ။ အသင္တို႔အနက္တစ္ဦးတစ္ေယာက္သည္ မိမိညီအစ္ကို၏ အေသသားကို စားသုံးရန္ ႏွစ္သက္ပါမည္ေလာ။ စင္စစ္ အသင္တို႔သည္ ထို(အေသသားစားျခင္း)ကို စက္ဆုပ္ၾကမည္သာ။ ထိုမွတစ္ပါးအသင္တို႔သည္ အလႅာဟ္္အရွင္ျမတ္အား ေၾကာက္ရြံ႕႐ိုေသၾကေလကုန္။ မလဲြဧကန္ အလႅာဟ္္အရွင္ျမတ္သည္ ၀န္ခ်ေတာင္းပန္ျခင္းကို အလြန္တရာ လက္ခံေတာ္မူေသာအရွင္၊ အလြန္တရာသနားၾကင္နာေတာ္မူေသာအရွင္၊ျဖစ္ေတာ္မူေပသတည္း

(2589) حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ أَيُّوبَ، وَقُتَيْبَةُ، وَابْنُ حُجْرٍ، قَالُوا: حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ، عَنِ الْعَلَاءِ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: «أَتَدْرُونَ مَا الْغِيبَةُ؟» قَالُوا: اللهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ، قَالَ: «ذِكْرُكَ أَخَاكَ بِمَا يَكْرَهُ» قِيلَ أَفَرَأَيْتَ إِنْ كَانَ فِي أَخِي مَا أَقُولُ؟ قَالَ: «إِنْ كَانَ فِيهِ مَا تَقُولُ، فَقَدِ اغْتَبْتَهُ، وَإِنْ لَمْ يَكُنْ فِيهِ فَقَدْ بَهَتَّهُ»
ယာဟ္ယားဗင္န္အိုင္ယူးဗ္ ၎ကူသိုင္းဗဟ္ ၎အိဗ္နုဟဂ်ရ္သခင္ႀကီးတို႔မွေျပာႀကားခဲ႔သည္မွာ ကြ်န္ုပ္တို႔အား အိစ္မာအီးလ္သခင္ႀကီးမွ ၎အား အလ္အလားသခင္ႀကီးမွ ၎အားသူ၏ဖခင္ႀကီးမွ ၎အားအဗူဟူရိုင္ရာဟ္သခင္ႀကီးမွ(ရသီြ)မွတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ေျပာႀကားခဲ႔သည္ကို ဆင္႔ကဲဆင္႔ဆိုခဲ႔ႀကသည္မွာ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မွဆြဟာဗဟ္သာဝကႀကီးမ်ားအားဤသို႔ေမးျမန္းခဲ႔ေလ၏
(အခ်င္းတို႔)ေနာက္ကြယ္အတင္းေျပာျခင္းသည္ အဘယ္အရာနည္းအသင္တို႔သိႀကပါသေလာ။ ထိုအခါ ဆြဟာဗဟ္သာဝကႀကီးမ်ားမွ(ရသီြ)အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္နွင္႔ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏ရစူလ္သာပို၍သိပါမည္ဟုျပန္လည္ေလွ်ာက္ထားႀကရာ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မွ မိမိညီေနာင္မြတ္စလင္မ္(တစ္ဦးဦး)၏ ေနာက္ကြယ္၌ ထိုသူမနွစ္သက္ေသာ စကားေျပာျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေျဖႀကားေတာ္မူခဲ႔ေလသည္။
ထိုအခါ ဆြဟာဗဟ္သာဝကႀကီးမ်ား(ရသြီ)မ်ားအနက္(တစ္ဦးမွ အိုး အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏ရစူလ္) အကယ္၍ကြ်န္ေတာ္မ်ိဳးသည္ မိမိညီေနာင္တြင္ အမွန္တကယ္ရွိေနေသာ (မေကာင္းမွု)အရာကိုေနာက္ကြယ္ ေျပာဆိုခဲ႔လွ်င္ ဤသည္လည္းေနာက္ကြယ္အတင္းေျပာျခင္းျဖစ္ပါသေလာ ထိုအခါတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မွျပန္လည္ေျဖႀကားခဲ႔သည္မွာ အကယ္၍ ထိုသူ၌ရွိေနေသာ (မေကာင္းမွု)အရာကိုေနာက္ကြယ္ ေျပာဆိုခဲ႔ပါမူ ထိုစကားသည္လည္းအတင္းျဖစ္၏။
အကယ္၍ ထိုသူ၌မရွိေသာ(မေကာင္းမွု)အရာကိုေနာက္ကြယ္ေျပာဆိုခဲ႔လွ်င္ အသင္သည္ ထိုသူ႔အားစြပ္စြဲျခင္း၊မတရားေျပာျခင္းပင္ျဖစ္သည္ဟုမိန္႔ေတာ္မူခဲ႔ေလသည္။
ဟဒီးသ္အဆင္႔အတန္း (ဆြဟီးဟ္)မုစ္လင္မ္က်မ္း ဟဒီးသ္အမွတ္၂၅၈၉

ညီေနာင္မြတ္စ္လင္မ္မ်ား၏ဂုဏ္သိကၡာကိုကာကြယ္ျခင္းျဖင္႔ ဂ်ဟႏၷမ္အပါယ္ငရဲမွလႊတ္ျငိမ္းႀကမည္။

عن أسماء بنت يزيد رضي الله عنها قالت قال رسول الله صلى الله عليه وسلم
အာစ္မားဗင္ယဇီးဒ္သခင္မႀကီးမွ(ရသီြ)ဆင္႔ဆိုခဲ႔သည္ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မွမိန္႔ေတာ္မူခဲ႔သည္မွာ

{ من ذب عن عرض أخيه بالغيب كان حقا على الله أن يعتقه من النار }
အႀကင္မည္သူမဆို မိမိညီေနာင္မြတ္စ္လင္မ္တစ္ဦးဦး၏ (ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာနာမ္ပိုင္းဆိုင္ရာ) ဂုဏ္သေရက်ဆင္းေအာင္ ေနာက္ကြယ္ အတင္းေျပာျခင္းမွ အကာအကြယ္ေပးတားျမစ္ေပးျခင္း၊ သိကၡာသမာဓိမပ်က္ဆီးေအာင္ ထိန္းသိမ္းေပးျခင္း၊ မိမိညီေနာ င္၏ေကာင္းျခင္းမ်ားသာေျပာဆိုေပးသူအား အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ဘက္ေတာ္မွလည္း၎သူအား ဂ်ႏၷမ္အပါယ္ငရဲမွ လႊတ္ျငိမ္းခြင္႔ေပးရန္တာဝန္တစ္ရပ္ျဖစ္သြားေပသည္။

وأخرج الإمام أحمد وإسناده حسن
المحدث: الألباني - المصدر: صحيح الجامع - الصفحة أو الرقم: 6240
خلاصة حكم المحدث: صحيح
ဟဒီးသ္အဆင္႔အတန္း အိစ္နားဒူဟူးဟစန္ ။ မုစ္နဒ္အဟ္မဒ္က်မ္း။ ရွုိက္ၡအလ္ဗားနီးသခင္ႀကီးမွ (ဆြဟီးဟ္)ျဖစ္ေႀကာင္းမိမိ၏က်မ္း ဆြဟီးဟြလ္ဂ်ားေမအ္က်မ္း အမွတ္၆၂၄၀ တြင္ေဖၚျပထားေပသည္။
عن أبي الدرداء عن النبي- صلى الله عليه وسلم -قال:
အဗီဒရ္ဒါးသခင္ႀကီး(ရသီြ)သခင္ႀကီးမွဆင္႔ဆိုခဲ႔သည္ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မိန္႔ေတာ္ခူခဲ႔သည္မွာ

من رد عن عرض أخيه رد الله عن وجهه النار يوم القيامة
အႀကင္မည္သူမဆို မိမိညီေနာင္မြတ္စ္လင္မ္တစ္ဦးဦး၏ (ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာနာမ္ပိုင္းဆိုင္ရာ) ဂုဏ္သေရက်ဆင္းေအာင္ ေနာက္ကြယ္ အတင္းေျပာျခင္းမွ အကာအကြယ္ေပးတားျမစ္ေပးသူအား အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ဘက္ေတာ္မွလည္း၎သူအား ဂ်ႏၷမ္အပါယ္ငရဲမွ အကာအကြယ္ေပးေတာ္မူမည္။
وتلا رسول الله صلى الله عليه وسلم { وكان حقا علينا نصر المؤمنين } } .
ဟု မိန္႔ေတာ္မူကာတဆက္တည္း က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ စူရာဟ္ ၃၀ အာယသ္နံပါတ္ ၄၇ အားဖတ္ႀကားေတာ္မူ၏( وكان حقا علينا نصر المؤمنين စင္စစ္’မုအ္မင္န္’ သက္၀င္ယုံၾကည္သူတို႔အား ကူညီေစာင္မေတာ္မူျခင္းသည္ ငါအရွင္ျမတ္၏ တာ၀န္ပင္ ျဖစ္ေပသတည္း။) သိရ္မဇီက်မ္း ကိသားဗုလ္ေဗရ္ရိဝါဆြ္ေဆြလာဟ္က႑ စာမ်က္နွာ ၁၀၆ ဟဒီးသ္အဆင္႔အတန္းမွာ ဟစန္ျဖစ္၏။ ကိုးကားက်မ္းမ်ား ။သုဟ္ဖာသြလ္အဟ္ဝဇီ၊ေရယားဒြဆြ္ဆြားေလဟီးန္။
မ်ားစြာေသာ အဓိပၸါယ္တူ စာသားကြဲ ဟဒိးသ္မ်ားလည္းရွိေပသည္။
عن ابن عمر - رضي الله عنهما - أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال: " المسلم أخو المسلم، لا يظلمه ولا يسلمه من كان في حاجة أخيه: كان الله في حاجته، ومن فرج عن مسلم كربة فرج الله عنه بها كربة من كرب يوم القيامة، ومن ستر مسلماً ستره الله يوم القيامة" متفق عليه [379].
عن عبد الله بن عمر - رضي الله عنهما - أن النبي صلى الله عليه وسلم قال
အဗ္ဒူလႅာဟ္ဗင္အုမရ္(ရသြီ)သခင္ႀကီးမွဆင္႔ဆိုခဲ႔သည္
မုခ်တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မွမိန္႔ေတာ္မူခဲ႔သည္မွာ
المسلم أخو المسلم
မြတ္စ္လင္မ္မ်ားသည္ အခ်င္းခ်င္း (အစၥလာမ္သာသနာေတာ္အားအေႀကာင္းျပဳကာ)ညီရင္းအစ္ကိုေမာင္ရင္းနွမမ်ားပင္ျဖစ္ႀက၏။ ရွင္းလင္းခ်က္။ ။ ႀကီးက်ယ္ျမင္႔ျမတ္ေတာ္မူေသာအလႅာဟ္အရွင္ျမတ္သည္မိမိ၏က်မ္းေတာ္ျမန္ကုရ္အာန္တြင္ မုအ္မင္န္၊ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားသည္ အခ်င္းခ်င္း အစၥလာမ္႔သာသနာေတာ္အားအေႀကာင္းျပဳကာ ညီရင္းအစ္ကိုေမာင္ရင္းနွမမ်ားပင္ျဖစ္ႀကသည္ဟုမ်ားစြာေသာအာယသ္ေတာ္မ်ားထုတ္ျပန္ခဲ႔သည္ ယင္းအာယသ္ေတာ္မ်ားအားေျခခံ၍ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မွအထက္ပါအတိုင္းျပန္္လည္မိန္႔ျမြတ္ခဲ႔၏္။
(إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ) (الحجرات:10)
မုအ္မင္(န္)သက္၀င္ယံုၾကည္သူတို႔မွာ (အခ်င္းခ်င္း) ညီအစ္ကိုမ်ားသာျဖစ္ကုန္၏။ သုိ႔ျဖစ္ေပရာ အသင္တို႔သည္ မိမိတို႔၏ ညီအစ္ကိုႏွစ္ေယာက္၏စပ္ၾကား၀ယ္ ရန္ၿငိမ္းေအာင္(ေစ့စပ္မႈကို) ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္ၾကေလကုန္။ ထိုမွတစ္ပါး အသင္တို႔သည္ အလႅာဟ္္အရွင္ျမတ္အား ေၾကာက္ရြံ႕ၾကေလကုန္။ သို႔မွသာလွ်င္ အသင္တို႔သည္ သနားက႐ုဏာျပဳေတာ္မူျခင္းကို ခံၾကရကုန္အံ့သတည္း။
( فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَاناً )(آل عمران:م103)
သို႔ျဖစ္၍အသင္တို႔သည္ (ယခုအခါ) ထိုအရွင္ျမတ္ ၏ ေက်းဇူးေတာ္ျဖင့္ (မိမိတို႔ အခ်င္းခ်င္း)ညီရင္းအစ္ကိုမ်ားပင္ျဖစ္ခဲ့ၾကေခ်ၿပီ။
(فَإِنْ لَمْ تَعْلَمُوا آبَاءَهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ فِي الدِّينِ وَمَوَالِيكُمْ)(الأحزاب:5)
သို႔ရာတြင္ အကယ္၍ အသင္တို႔သည္ ၎တို႔၏ဖခင္မ်ားကို မသိခဲ့ၾကလွ်င္ ၎တို႔သည္အသင္တို႔၏ သာသနာ၀င္ညီအစ္ကိုမ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ျပင္၊အသင္တို႔၏ အေဆြခင္ပြန္းမ်ားလည္း ျဖစ္ၾကကုန္၏။ စင္စစ္ေသာ္ကား အသင္တို႔အေပၚ၌ အသင္တို႔ ေမ့မွား၍ျပဳမူခဲ့ၾကကုန္ေသာ အမႈကိစၥႏွင့္စပ္လ်ဥ္း ၍ အျပစ္တစ္စုံတစ္ရာ မရွိေပ။ သို႔ရာတြင္ အသင္တို႔၏စိတ္က ႀကံရြယ္ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကကုန္ေသာ အမႈကိစၥ၌မူ(အျပစ္)ရွိသည္။ အမွန္စင္စစ္ေသာ္ကားအလႅာဟ္္အရွင္ျမတ္သည္ အလြန္တရာ ခြင့္လႊတ္ခ်မ္းသာေပးေတာ္မူေသာအရွင္၊ အလြန္တရာ သနားၾကင္နာေတာ္မူေသာအရွင္ျမတ္ပင္ ျဖစ္ေတာ္မူေပသတည္း။
အထက္တြင္ေဖၚျပခဲ႔သည႔္ က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ပါအာယသ္ေတာ္မ်ားအရ အစၥလာမ္သာသနာဝင္ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားသည္ အခ်င္းခ်င္း ညီရင္းအစ္ကိုေမာင္ရင္းနွမမ်ားပင္ျဖစ္ႀကသည္ကို ကြက္ကြင္းစြာမီးေမွာင္းထိုးျပေနေလ၏။ တစ္ဦးအေပၚတစ္ဦးအျပန္အလွန္ နားလည္ခြင္႔လႊတ္ျခင္း၊ေဖးမကူညီျခင္း၊စာနာနားလည္ေပးျခင္း၊အတိဒုကၡမ်ားကိုကူညီေျဖရွင္းေပးျခင္း၊ေကာင္ရာညြန္ျခင္း၊မေကာင္းမွုျမစ္တားျခင္း၊စတဲ႔ကိစၥရပ္မ်ားကိုအျပန္အလွန္လုပ္ေဆာင္ေပးႀကရမည္၊ သာသနာ႔ညီအစ္ကိုမ်ားသည္ မိဘမ်ိဳးရိုးမွဆင္းသက္လာသည္႔ ညီအစ္ကိုမ်ားထက္ပင္ရင္းနွီးႀက၏ မိဘမ်ိဳးရိုးမွဆင္းသက္လာႀကသည္႔ညီအစ္ကိုမ်ားသည္ တစ္ဦးနွင္႔တစ္ဦး ဂုဏ္တုဂုဏ္ျပဳိင္မ်ား နင္႔ထက္ငါသာ မနာလိုဝန္တိုမွုအမုန္းတရားမ်ားပင္ရွိခဲ႔ႀက၏ ။ သာသနာ႔ညီအစ္ကိုမ်ားမွာမူ ေဖၚျပပါ အခ်က္မ်ားမရွိႀက၍တေျပးညီအခြင္႔အေရးမ်ားရွိႀကကာ အျပန္အလွန္မွ်တမွုတို႔ျဖင္႔နားလည္မွဳပို၍ရွိႀက၏။
لا يظلمه
မြတ္စ္လင္မ္ညီေနာင္အခ်င္ခ်င္း တစ္ဦးအေပၚတစ္ဦး အျပန္အလွန္ အသက္၊အိုးအိမ္၊စည္းစိမ္၊ဂုုဏ္သိကၡာ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ နာမ္ပိုင္းဆိုင္ရာမ်ား စတဲ႔အားလံုးအေပၚမတရားသျဖင္႔ျငင္းပန္းနွိပ္ဆက္ျခင္း၊သတ္ျဖတ္ျခင္း၊လြန္က်ဴးျခင္း၊ဆဲဆိုျခင္း၊ရိုင္းျပျခင္း၊အပုတ္ခ်မေကာင္းေျပာျခင္း၊အတိဒုကၡေရာက္ေအာင္သြယ္ဝိုက္နည္းေသာ္လည္းေကာင္း၊တိုက္ရိုက္နည္းေသာ္လည္းေကာင္း ထိခိုက္နစ္နာေစျခင္းမျပဳရ ။
ولا يسلمه
တစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ မိမိညီေနာင္မြတ္စ္လင္မ္တစ္ဦးဦးအေပၚ အသက္၊အိုးအိမ္၊စည္းစိမ္၊ဂုုဏ္သိကၡာ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ နာမ္ပိုင္းဆိုင္ရာမ်ား စတဲ႔အားလံုးအေပၚမတရားသျဖင္႔ျငင္းပန္းနွိပ္ဆက္ျခင္း၊သတ္ျဖတ္ျခင္း၊လြန္က်ဴးျခင္း၊ဆဲဆိုျခင္း၊ရိုင္းျပျခင္း၊အပုတ္ခ်မေကာင္းေျပာျခင္း၊အတိဒုကၡေရာက္ေအာင္သြယ္ဝိုက္နည္းေသာ္လည္းေကာင္း၊တိုက္ရိုက္နည္းေသာ္လည္းေကာင္း ထိခိုက္နစ္နာေစျခင္း
ျပဳလုပ္လာပါက မိမိညီေနာင္ဘက္မွအကာအကြယ္ေပးရမည္။ မိမိဘက္မွလည္းေဖၚျပပါထိခိုက္နစ္နာမွုမ်ိဳးမိမိညီေနာင္အားမျပဳလုပ္ရ။
والله في حاجة العبد ما كان العبد في حاجة أخيه"
အႀကင္မည္သူမဆိို (အရွင္ျမတ္၏ေက်းကြ်န္)မိမိညီေနာင္မြတ္စ္လင္မ္ တစ္ဦးဦး၏္ က်န္းမာေရး၊လူမွုေရး၊စီးပြားေရး၊ဘာသာေရး၊ဂုဏ္သိကၡာ၊ဆင္းရဲအႀကပ္အတည္း အတိဒုကၡ စတဲ႔လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ထိန္းသိမ္း၊အကာအကြယ္ေပး၊ကူညီပံ႔ပိုး၊ေျပလည္ေအာင္ေျဖရွင္းေပးပါက၎သူအားလည္းအလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ဘက္ေတာ္မွျပန္လည္ အထက္ပါမိမိလုပ္ေဆာင္ေပးခဲ႔သည္႔အတိုင္းေလ်ာ႔နည္းမွုမရွိကူညီပံံ႔ပိုးေပးမည္။
(အခ်ားေသာဟဒီးသ္မ်ားတြင္ ေလာကီေလာကုတ္နွစ္ဌာနစလံုးတြင္အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ဘက္မွျပန္လည္တုန္႔ျပန္ေပးမည္။ အဗူဟူရိုင္ရာဟ္(ရသြီ)သခင္ႀကီးဆင္႔ဆိုခဲ႔သည္႔ အဒီးသ္ေတာ္ ဟဒီးသ္က်မ္းအသီးသီးတို႔တြင္ေဖၚျပထားေပသည္)
ومن فرج عن مسلم كربة من كرب الدنيا؛ فرج الله عنه كربة من كرب يوم القيامة
အႀကင္မည္သူမဆို မိမိညီေနာင္မြတ္စ္လင္မ္တစ္ဦးဦးအား ေလာကီ၌ စိုးရိမ္ေႀကာက္လန္႔မွု၊ဝမ္းနည္းပူေဆြေသာကမွု၊ ဆင္းရဲအႀကပ္အတည္း၊ အတိဒုကၡ၊ စတဲ႔အရာမ်ားအား လြယ္ကူေခ်ာေမြ႔ေျပလည္ပေပ်ာက္ေအာင္ကူညီပံ႔ပိုးေပးသူအား အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ဘက္ေတာ္မွ၎သူအားလည္းေကယာမသ္ေန႔တြင္ ၎သူႀကံဳေတြရမည္႔ စိုးရိမ္ေႀကာင္႔လန္႔ျခင္း၊ဝမ္းနည္းပူေဆြေသာကအႀကပ္အတည္း အတိဒုကၡ စတဲ႔အရာမ်ားအား ေျပလည္ေအာင္ ပံ႔ပိုးကူညီေပးမည္။
(အခ်ားေသာဟဒီးသ္မ်ားတြင္ ေလာကီေလာကုတ္နွစ္ဌာနစလံုးတြင္အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ဘက္မွျပန္လည္တုန္႔ျပန္ကူညီပ႔႔ံပိုးေပးမည္။( အဗူဟူရိုင္ရာဟ္(ရသြီ)သခင္ႀကီးဆင္႔ဆိုခဲ႔သည္႔ အဒီးသ္ေတာ္ ဟဒီးသ္က်မ္းအသီးသီးတို႔တြင္ေဖၚျပထားေပသည္)
ومن ستر مسلماً ستره الله يوم القيامة
အႀကင္မည္သူမဆို မိမိညီေနာင္မြတ္စ္လင္မ္တစ္ဦးဦး၏ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ နာမ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အရွက္၊ဂုဏ္သိကၡာ၊စတဲ႔က်ဆင္းေစမည္႔ အရာမ်ားအား အကာအကြယ္ေပး၊ဖံုးအုပ္ေပးပါက အႀကင္သူအားလည္းအလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ဘက္ေတာ္မွ ၎သူ၏ အရွက္၊ဂုုဏ္သိကၡာအား ေကယာမသ္ေန႔တြင္ျပန္လည္ အကာအကြယ္ေပး၊ဖံုးအုပ္ေပးမည္။ (အခ်ားေသာဟဒီးသ္မ်ားတြင္ ေလာကီေလာကုတ္နွစ္ဌာနစလံုးတြင္အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ဘက္မွျပန္လည္တုန္႔ျပန္ေပးမည္။ အဗူဟူရိုင္ရာဟ္(ရသြီ)သခင္ႀကီးဆင္႔ဆိုခဲ႔သည္႔ အဒီးသ္ေတာ္ ဟဒီးသ္က်မ္းအသီးသီးတို႔တြင္ေဖၚျပထားေပသည္)
ကိုးကားက်မ္းမ်ား။ ။
ဗုခါရီ ၊မြတ္စ္လင္မ္၊မုစ္နဟ္အဟ္မဒ္၊ စူနန္အဗီဒါဝူဒ္၊ ေသရ္ေမဇီ၊ နဆာအီ၊ အိဗ္နုမားဂ်ဟ္၊ ဆြဟီးဟိုင္း အလ္ဟားကင္မ္၊ အိဗ္နုဟိဗ္ဗားန္၊ ေရယားဒြဆ္ြဆြားေလဟီးန္။
အဗူဟူရိုင္ရဟ္(ရသီြ)သခင္ႀကီး၏ဆင္႔ဆိုခဲ႔ေသာဟဒီးသ္ေတာ္အားေအာင္တြင္တင္ျပေပးထားပါတယ္။
وفي الصحيحين، وجامع الترمذي من حديث عبد الله بن عمر رضي الله عنهما – أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال: ((المسلم أخو المسلم، لا يظلمه, ولا يسلمه, ومن كان في حاجة أخيه كان الله في حاجته، ومن فرج عن مسلم كربة فرج الله عنه بها كربة من كرب يوم القيامة، ومن ستر مسلماً، ستره الله يوم القيامة)) .
قال الترمذي: هذا حديث حسن صحيح غريب من حديث ابن عمر.
وفي (صحيح مسلم) و(مسند أحمد)، و(سنن أبي داود) و(الترمذي) و(النسائي)، و(ابن ماجه)، و(صحيحي الحاكم وابن حبان)
وفي (صحيح مسلم) و(مسند أحمد)، و(سنن أبي داود) و(الترمذي) و(النسائي)، و(ابن ماجه)، و(صحيحي الحاكم وابن حبان) من حديث أبي هريرة مرفوعاً، ((من نفس عن مؤمن كربة من كرب الدنيا نفس الله عنه كربة من كرب يوم القيامة. ومن يسر على معسر يسر الله عليه في الدنيا والآخرة. ومن ستر مسلماً ستره الله في الدنيا والآخرة، والله في عون العبد ما كان العبد في عون أخيه))

မြတ္စ္လင္မ္ညီေနာင္မ်ားတစ္ဦးအေပၚတစ္ဦးမျဖစ္မေနေပးဆပ္ရမည္႔ အစၥလာမ္ဓမၼျငိမ္းခ်မ္းေရးသာသနာေတာ္မွ ျပဠာန္းခ်က္
عن أبي هريرة رضي الله عنه أن رسول الله صبى الله عليه وسلم قال : ( حق المسلم على المسلم خمس رد السلام و عيادة المريض و اتباع الجنائز و إجابة الدعوة و تشميت العاطس ) متفق عليه .
အဘူဟူရိုင္ရဟ္(ရသီြ)သခင္ႀကီးမွဆင္႔ဆိုခဲ႔သည္ မုခ် တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မွမိန္႔ေတာ္မူခဲ႔သည္မွာ မြတ္စ္လင္မ္တစ္ဦးနွင္႔တစ္ဦးအျပန္အလွန္ေပးအပ္ရမည္႔အခြင္႔အေရး(ဝတၱရား)ငါးပါးရွိ၏ ၎တို႔မွာ (၁)တစ္ဦးဦးကစလာမ္ေမတၱာပို႔သလွ်င္ျပန္လည္တုန္႔ျပန္ေျဖႀကားရမည္။(၂)တစ္ဦးဦးကနာမက်န္းျဖစ္သည္႔အခါသြားေရာက္ေမးျမန္းရမည္။(၃)တစ္ဦးဦးကကြယ္လြန္သြားလွ်င္ ဂ်နာဇဟ္သြားေရာက္လိုက္ပါပို႔ေဆာင္ေပးရမည္ ။(၄) တစ္ဦးဦး၏ (ဒအ္ဝဟ္)ဖိတ္ႀကားခ်က္ကို လက္ခံေပးရမည္။ (၅) တစ္ဦးဦးကနွာေခ်၍ (အလ္ဟမ္းဒူလိလႅာဟ္)ဆိုသံႀကားလွ်င္ (ယရ္ဟမူကလႅာဟ္)ျပန္လည္ ဆိုေပးရမည္။ ဗုခါရီမြတ္စ္လင္မ္က်မ္း (ကိုေနစိုး